Protonenstormen aan de westelijke kant van de zon

[Joeri]

De meesten onder ons kennen het verschijnsel wel. Bij een krachtige uitbarsting of een long duration event (LDE) op de zon komt een CME met bijbehorende protonenstorm vrij. Uit statistieken blijkt dat 2/3 van de protonenstormen op de westelijke kant van de zon (de kant waar zonnevlekkengroepen verdwijnen) plaatsvinden.

Kan iemand een verklaring hiervoor geven?

En ook wordt een protonenstorm niet altijd geassociëerd met een M - of X klasse zonnevlam, maar voor 93% van de tijd is dit het geval. De overige 7% is meestal door C klasse uitbarstingen, of door uitbarstingen op de farside van de zon. Natuurlijk bestaat er ook iets zoals de fameuze parkerspiraal, waardoor deeltjes op de farside van de zon nog de aarde kunnen bereiken. Maar is dat dezelfde 7% die zo de aarde kan bereiken, via uitbarstingen op de farside?

[Guest Australis]

Sander heeft het antwoord al gegeven; de intensiteit van een protonen storm heeft gedurende een uitbarsting op de westelijke helft van de zon heeft vanwege de Parker spiraal, de meeste invloed op de aarde.

Je kan dit vergelijken dat je met een stuk touw in je handen met aan het uiteinde een gewicht, op een draaiende schijf staat. Het touw krijgt een kromming waardoor het gewicht x (micro) seconden vertraging ondervind.

De zon is nu de draaiende schijf en de zonnewind het touw.

De zonnewind met de protonen zal de aarde met een uitbarsting op de westelijke helft,nu 100% bereiken. Terwijl de zonnewind met een uitbarsting op de oostelijke helft v/d zon juist van de aarde af beweegt. (nog oostelijker!)

Dit geld niet alleen voor protonen stormen, maar ook voor CME's .

Een CME op de oostelijke helft van de zon verplaatst zich zelden richting de aarde.

[Vancanneyt Sander]

Protonenstormen die ontstaan door een uitbarsting op de farside is het vaakst als ze net om de hoek zijn en bovendien erg zwaar (X) en niet als ze centraal staan helemaal achteraan. Ze kunnen de Aarde ook makkelijker bereiken (zeker aan de westzijde), enerzijds idd de parker spiraal maar die protonen worden ook in alle richtingen uitgestoten.

Filemantuitbarstingen zijn wellicht de hoofdmoot van die overige 7% die idd long duration C klasse kunnen halen.

Kleine verhogingen in de protonflux wel niet meerekenen, enkel het zogenaamd event-level (S1).

[Joeri]

En iemand enig idee hoe het komt dat slechts 1/3 van de protonenstormen aan de oostelijke kant plaats vinden?

[Guest Sietse]

Eigenlijk geen idee, maar zou het kunnen dat een protonenstorm op het westelijke deel vaak hoger uitvalt in de grafiek, omdat deze bovenop eerdere verhogingen in de proton flux komt?

[Joeri]

Ja, als er al een verhoging in de protonflux is geweest zou het wel kunnen dat deze nog stijgt bij een sterke flare. Maar ik denk niet dat voor 100% de verklaring is.

[Vancanneyt Sander]

de andere rand draait eerder weg van ons (parker spiraal).

Of het is gewoon dat we de zwaarste uitbarstingen het vaakst gezien hebben aan de westzijde (X17, X28, X9 in een goede oktobermaand ergens in 2003...)

[Joeri]

Ja maar waarom deze sterke uitbarstingen altijd aan de westzijde. Sterke uitbarstingen aan de oostzijde komen immers minder voor.

[Vancanneyt Sander]

zitten wellicht op "the wrong place at the wrong time" ;-)

De Zon blijft een mysterieus object. Als we nu al geen uitbarstingen kunnen voorspellen met grote precisie en geen cyclus op voorhand goed weten te voorspellen dan zal hier ook geen verklaring voor zijn.

[Joeri]

Tja, misschien in de verre toekomst zullen ze in staat zijn om de zonnecyclus te kunnen voorspellen.

[Guest Sietse]

Ik lees wel meer berichten van wetenschappers. Maar het komt bijna altijd neer op 'we vermoeden dat'.  En dat is logisch want alles is zo moeilijk te bewijzen. We kunnen bijvoorbeeld niet even op z'n curiosity's landen op de zon. Maar ieder jaar wordt er weer meer bekend. Zo is het nu al interessant om eens te kijken wat de NASA en de ESA voor de komende periode in gedachten heeft. In 2015 wordt de Solar Probe+ gelanceerd, die op slechts 7.000.000 de zon nadert., 7x zo dichtbij als het record. (http://nl.wikipedia.org/wiki/Solar_Probe%2B)

In 2017 wordt de Solar Orbiter (ESA) gelanceerd. Deze wordt de opvolger van de SOHO. Deze zal foto's maken van een nog hogere kwaliteit. Daarnaast zal de SOLO ook de poolregio's en de achterkant van de zon in beeld brengen.

[Joeri]

Dus eigenlijk komt het er ook op neer dat een uitbarsting op de zon aan de oostelijke kant protonen verder naar het oosten en zelf naar de farside voert? Zo passeren deze protonen de aarde niet via de Parker-spiraal.

@Sietse: De lancering van die satellieten mag je waarschijnlijk nog plus x aantal jaren doen ;-) . Meestal zijn al deze satellieten toch te laat klaar door bijv. te weinig budget e.d. Zo zou de James Web Spacetelescoop al moeten gelanceerd zijn, maar dat project heeft ook de nodige vertraging.

[Guest Australis]

Correct!

Een coronalgat staat om dezelfde reden ook pas geo-effectief als deze op +/- 30-40° west staat.

En nooit op 30° oost.